Πώς εμπνεύστηκε «το κομπολόι των Μαυρομιχαλαίων» ο Ντε Λιλ

Από τον Ελευθέριο Σκιαδά

Οι δυνατοί στίχοι του Γάλλου ποιητή έμειναν χαραγμένοι στην ιστορία!

Στα λογοτεχνικά κοσμήματα που παρήγαγε η ευρωπαϊκή λογοτεχνία έχοντας ως πηγή έμπνευσης επεισόδια της Ελληνικής Επανάστασης περιλαμβάνεται και το ποίημα «Το κομπολόι των Μαυρομιχαλαίων». Γραμμένο από τον Γάλλο συμβολιστή ποιητή Λεκόντ ντε Λιλ (Charles Marie Rene Leconte de Lisle, 1818-1894), δημοσιεύτηκε στη συλλογή του «Βαρβαρικά ποιήματα» (1862). Εντυπωσιάζει τόσο για τη σύλληψη όσο και για τη δύναμη των στίχων του δράματος που εξελίσσεται κατά την εισβολή των Τούρκων στη Μάνη. Περιγράφει την έξαψη των αγωνιστών και τη μάχη.

Αφού οι Μαυρομιχαλαίοι στρίμωξαν σε μια κλεισώρεια τριακόσιους Τούρκους, κατόρθωσαν να τους εξοντώσουν. Η γη ήταν σπαρμένη με πτώματα και ο αρχηγός των Μανιατών έδινε εντολή λέγοντας: «Κόψτε τα κεφάλια τους κι απάνω καρφωμένα / στον τοίχο αραδιάστε τα του Πύργου ένα – ένα / Βροντοφωνούν από ψηλά του καπετάνου οι λόγοι: / – Μ’ αυτά το πιο καλύτερο θα κάνω κομπολόγι…»!

Αλλά πώς και πότε εμπνεύστηκε το ποίημα ο ιδρυτής της σχολής των Παρνασσιστών και ο πιο γνωστός -μετά τον Ουγκό- Γάλλος ποιητής της εποχής; Την απάντηση μας δίνει ο Θεόδωρος Βελλιανίτης, ο οποίος και έκανε γνωστό το ποίημα στο ευρύ ελληνικό κοινό, το κρίσιμο και πολεμικό 1897, προσπαθώντας να μεταδώσει μέρος από την απροσπέλαστη δύναμη των στίχων του μεγάλου ποιητή. Τριάντα χρόνια αργότερα ο ίδιος αφηγήθηκε πότε και πώς, από μια τραγική αφορμή, εμπνεύστηκε ο Γάλλος ποιητής, συνδέοντας την έμπνευσή του με τον αξιωματικό Γεώργιο Μαυρομιχάλη, στον οποίο αναφερθήκαμε στο χθεσινό μας δημοσίευμα.

Γράφει, λοιπόν, ο Θ. Βελλιανίτης πως κάποτε ο Γ. Μαυρομιχάλης βρέθηκε στο Παρίσι για να ολοκληρώσει τις σπουδές του. Εκεί εντάχθηκε στους κόλπους της γαλλικής αριστοκρατίας και συνδέθηκε ιδιαίτερα με τους ελληνικής καταγωγής Ρουμάνους πρίγκιπες. Σε κάποια συγκέντρωση σημειώθηκε παρεξήγηση μεταξύ των πριγκίπων Σούτσου και Γκίκα. Ηταν τόσο σφοδρή η παρεξήγηση, ώστε κατέληξε σε μονομαχία μεταξύ των δύο νεαρών ανδρών. Ο Γ. Μαυρομιχάλης υπήρξε ένας από τους μάρτυρες του Σούτσου. Στη μονομαχία όμως φονεύθηκε ο πρίγκιπας Γκίκας.

Σύμφωνα με τον νόμο που ίσχυε στη Γαλλία, μαζί με τον Σούτσο παραπέμφθηκαν σε δίκη και οι μάρτυρες. Η παραπομπή, το τραγικό τέλος του Γκίκα και εν γένει τα πρόσωπα που συμμετείχαν στη μονομαχία προκάλεσαν το ενδιαφέρον της γαλλικής κοινής γνώμης.

Οι εφημερίδες γέμισαν με περιγραφές και όταν άρχισε η δίκη, η αίθουσα του δικαστηρίου γέμισε κόσμο. Εκεί βρέθηκαν το κοσμικό Παρίσι, ρομαντικές ατθίδες αλλά και ο Λεκόντ ντε Λιλ. Ο τελευταίος εντυπωσιάστηκε από την ομορφιά του Γ. Μαυρομιχάλη και ο οίστρος του εμφάνιζε τον νεαρό Ελληνα αξιωματικό ως ανδριάντα με σάρκα και οστά!

πηγη