Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή χαιρετίζει τη σημερινή(χτεσινή) πολιτική συμφωνία μεταξύ του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου σχετικά με τον νέο μηχανισμό προενταξιακής βοήθειας (ΜΠΒ III), με συνολικό προϋπολογισμό άνω των 14 δισ. ευρώ, για την περίοδο 2021-2027 του πολυετούς δημοσιονομικού πλαισίου. Ο μηχανισμός αυτός προσφέρει στήριξη των υποψήφιων χωρών και των δυνάμει υποψηφίων στην πορεία τους προς την εκπλήρωση των κριτηρίων προσχώρησης στην ΕΕ, μέσω ριζικών και εκτεταμένων μεταρρυθμίσεων. Η σημερινή συμφωνία θα διατυπωθεί τώρα σε νομικά κείμενα, τα οποία θα πρέπει να εγκριθούν από το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο και το Συμβούλιο.
Ο επίτροπος Γειτονίας και Διεύρυνσης, Olivér Várhelyi, δήλωσε σχετικά ότι «Η συμφωνία αυτή, η οποία έχει ως αντικείμενο τη φιλόδοξη χρηματοδοτική μας συνδρομή και αναμενόταν από καιρό, στέλνει ένα θετικό, ευπρόσδεκτο και ισχυρό μήνυμα για τα Δυτικά Βαλκάνια και την Τουρκία. Η δέσμη μέτρων που συμφωνήθηκε αποτελεί σοβαρή επένδυση στο μέλλον της περιοχής διεύρυνσης και της ΕΕ, υποστηρίζοντας την εφαρμογή καίριων πολιτικών, θεσμικών, κοινωνικών και οικονομικών μεταρρυθμίσεων, με σκοπό τη συμμόρφωση με τα πρότυπα της ΕΕ και τη σταδιακή ευθυγράμμιση με τους κανόνες και τις πολιτικές της. Θα παράσχει χρηματοδότηση για το οικονομικό και επενδυτικό σχέδιο για τα Δυτικά Βαλκάνια, το οποίο αποτελεί βασικό εργαλείο για τη στήριξη της οικονομικής ανάκαμψης αυτής της περιοχής προτεραιότητας. Μέσα από επενδύσεις σε καίριους τομείς, συμπεριλαμβανομένης της συνδεσιμότητας, των υποδομών, του περιβάλλοντος και του κλίματος, καθώς και της ενέργειας και της ψηφιακής τεχνολογίας, θα προωθήσει τη σύγκλιση με την ΕΕ και θα αποφέρει απτά οφέλη για τους πολίτες.»
Σε σύγκριση με τον ΜΠΒ I και τον ΜΠΒ II, ο νέος μηχανισμός θα προσφέρει στήριξη στην Αλβανία, τη Βοσνία-Ερζεγοβίνη, το Κοσσυφοπέδιο, το Μαυροβούνιο, τη Βόρεια Μακεδονία, τη Σερβία και την Τουρκία, με συνολικό προϋπολογισμό ύψους 14,162 δισ. ευρώ σε τρέχουσες τιμές για την περίοδο 2021-2027, με αναδρομική ισχύ από την 1η Ιανουαρίου 2021.
Η προσέγγιση του ΜΠΒ III ακολουθεί με συνέπεια τις σχετικές πολιτικές, προβλέπει στρατηγική και δυναμική χορήγηση της βοήθειας και θέτει στο επίκεντρο του μηχανισμού τις θεμελιώδεις απαιτήσεις προσχώρησης: έμφαση στο κράτος δικαίου και στον σεβασμό των θεμελιωδών αξιών· ενίσχυση των δημοκρατικών θεσμών και μεταρρύθμιση της δημόσιας διοίκησης· και προώθηση της οικονομικής διακυβέρνησης και των μεταρρυθμίσεων που αποσκοπούν στην ανταγωνιστικότητα.
Με τον νέο μηχανισμό θα ενισχυθεί η ενωσιακή καθοδήγηση, δεδομένου ότι ο προγραμματισμός του δεν θα βασίζεται στα κονδύλια ανά χώρα, αλλά σε θεματικές προτεραιότητες. Με τον τρόπο αυτό καθίστανται δυνατές, αφενός η επιβράβευση των επιδόσεων και της προόδου που σημειώνουν οι εταίροι στην υλοποίηση των βασικών προτεραιοτήτων, και αφετέρου η αύξηση της ευελιξίας, ώστε να μπορούμε να ανταποκρινόμαστε στις εξελισσόμενες ανάγκες τους, καθώς προετοιμάζονται να προσχωρήσουν στην ΕΕ.
Η συνοχή και η συμπληρωματικότητα μεταξύ του ΜΠΒ III και του νέου Μηχανισμού Γειτονίας, Ανάπτυξης και Διεθνούς Συνεργασίας – Η Ευρώπη στον κόσμο (NDICI-Global Europe), ύψους σχεδόν 80 δισ. ευρώ, θα διασφαλιστεί, μεταξύ άλλων, μέσω των θεματικών συνιστωσών και των συνιστωσών ταχείας αντίδρασης του NDICI-Global Europe, ο οποίος θα είναι επίσης προς όφελος των υποψήφιων χωρών και των δυνάμει υποψηφίων. Επιπλέον, οι στρατηγικές επενδύσεις στη συνδεσιμότητα των υποδομών, τις ΜΜΕ, την ενεργειακή απόδοση, την καινοτομία και την ψηφιακή και πράσινη οικονομία θα συνδυαστούν στο πλαίσιο της εγγύησης εξωτερικής δράσης του NDICI-Global Europe, η οποία θα έχει την ικανότητα να εγγυηθεί επενδύσεις ύψους έως και 53,4 δισ. ευρώ παγκοσμίως (συμπεριλαμβανομένων επενδύσεων σε δικαιούχους του ΜΠΒ).
Τα προενταξιακά κονδύλια της ΕΕ αποτελούν υγιή επένδυση για το μέλλον τόσο για τις χώρες της διεύρυνσης όσο και για την ίδια την ΕΕ. Στόχος του μηχανισμού είναι η στήριξη των δικαιούχων έτσι ώστε να εγκρίνουν και υλοποιήσουν τις πολιτικές, θεσμικές, νομικές, διοικητικές, κοινωνικές και οικονομικές μεταρρυθμίσεις που απαιτούνται για να συμμορφωθούν με τα δικαιώματα και τις υποχρεώσεις που υπέχουν τα κράτη μέλη της ΕΕ, γεγονός που θα συμβάλει στη σταθερότητα, την ασφάλεια και την ευημερία τους. Οι εν λόγω μεταρρυθμίσεις θα πρέπει να παρέχουν στους πολίτες των χωρών αυτών καλύτερες ευκαιρίες και να καθιστούν δυνατή την ανάπτυξη προτύπων ισοδύναμων με αυτά που ισχύουν για τους πολίτες της ΕΕ. Τα προενταξιακά κεφάλαια βοηθούν και την ΕΕ στην επίτευξη των στόχων της σχετικά με τη βιώσιμη οικονομική ανάκαμψη, τον ενεργειακό εφοδιασμό, τις μεταφορές, το περιβάλλον και την κλιματική αλλαγή, καθώς και τον ψηφιακό μετασχηματισμό.
Η πολιτική συμφωνία που επιτεύχθηκε σήμερα(χτες) αποτελεί μια ισορροπημένη συμφωνία που διευθετεί τα τελευταία εκκρεμή ζητήματα των διαπραγματεύσεων, κυρίως όσον αφορά τη διακυβέρνηση του νέου μηχανισμού και τη δυνατότητα προσαρμογής της βοήθειας. Η πολιτική αυτή συμφωνία θα διατυπωθεί τώρα σε νομικό κείμενο, προτού τα δύο θεσμικά όργανα ξεκινήσουν τη διαδικασία επιβεβαίωσης για την επίσημη έγκριση του ΜΠΒ III. Η έκδοση της νομοθετικής πράξης για τον μηχανισμό αναμένεται το φθινόπωρο. Μόλις εκδοθεί, ο ΜΠΒ III θα τεθεί σε εφαρμογή με την έγκριση ενός πλαισίου προγραμματισμού για την περίοδο 2021-2027, το οποίο θα παράσχει το στρατηγικό πλαίσιο και τις προγραμματικές προτεραιότητες για την οικονομική εκτέλεση των δράσεων./ibna
Oxtapus 